Branko Ćopić, autor romana Orlovi rano lete. Izvor fotografije: Wikipedia.
Orlovi rano lete je dečiji roman poznatog srpskog i jugoslovenskog pisca Branka Ćopića (1915-1984) objavljen 1959. godine. Bio je jedan od najpopularnijih dečijih romana u periodu socijalističke Jugoslavije. I danas spada u antologijska dela srpske i jugoslovenske književnosti za decu. Roman Orlovi rano lete čita se kao obavezna lektira u šestom razredu osnovne škole u Republici Srbiji. Smestivši radnju u Bosansku krajinu i selo Lipovo pred sam početak Drugog svetskog rata i za vreme okupacije, Branko Ćopić je na duhovit ali i potresan način želeo da ispriča priču o grupi dečaka i jednoj devojčici, o „družini harambaše Jovančeta“ čije je bezbrižno detinjstvo prekinuo početak rata i dolazak ustaša u selo. Pored toga roman Orlovi rano lete predstavlja dragoceno svedočanstvo o učešću dece u ratu, njihovoj hrabrosti i odvažnosti.
Sedam godina nakon objavljivanja romana, 1966. godine u produkciji Avala filma snimljena je i istoimena komedija. Jugoslovenski film Orlovi rano lete predstavlja ekranizaciju popularnog Ćopićevog romana. Jedan od najpoznatijih jugoslovenskih dečijih filmova režirala je Soja Jovanović. Pored Soje Jovanović scenario za film pisali su: Branko Ćopić i Borislav Mihajlović Mihiz. Pored, tada nepoznatim dečacima (Pavle Jovanović kao Jovanča, Pavle Polaček kao Stric, Ljubče Popović kao Lazar Mačak, Miki Jovičić kao Nikolica sa prikolicom, Demir Kadri kao Đoko Potrk, Dragoljub Benišek kao Vanjka Široki, Mirko Nanović kao Nik Ćulibrk) i devojčici (Mila Mihajlović kao Lunja) glavne uloge u filmu bile su poverene, između ostalih: Dragutinu Dobričaninu Guti, Miodragu Petroviću Čkalji, Ljubiši Samardžiću i Mihajlu Bati Paskaljeviću. Za jednu od najpoznatijih filmskih muzičkih tema bio je zadužen kompozitor Vojislav Voki Kostić.
Literatura:
Branko Ćopić, Orlovi rano lete, Beogradski grafički zavod, Beograd 1960