Pripadnici jedinica francuskog pokreta otpora poznatijih kao “Maki” (Maquis). Izvor fotografije: www.ntxe-news.com
Nakon okupacije 1940. Godine, nemačke trupe su nad civilnim stanovništvom u Francuskoj sprovodile svakojaku represiju i nasilje. Mnogi građani su tada, uglavnom samoinicijativno i bez organizovanih struktura, odlučili da je bolje pružati otpor, u bilo kom obliku, nego prihvatiti novonastalo stanje. Počele su sabotaže protiv Nemaca i kolaboracionista, kao i štampanje ilegalnih novina, uglavnom u Parizu i drugim većim gradovima. Ubrzo su se pojavile i prve oružane formacije, sastavljene uglavnom od ljudi koji su izbegli mobilizaciju u vojne snage kolaboracionističkog Višijevog režima, ili slanje na prinudni rad u Nemačkoj.
Postojale su mnoge grupe sa različitom političkom pozadinom: u severnoj Francuskoj pod nemačkom okupacijom delovali su pokret Ceux de la Libération (CDLL), desnog opredeljenja, i apolitički Ceux de la Résistance (CDLR); demohrišćanski Combat je bio operativan uglavnom u Višijevoj republici, ali i u severnoj Francuskoj; Franc-Tireur (FT), levog opredeljenja, delovao je u okolini grada Liona; Francs-Tireurs et Partisans (FTP) , koji je organizovala Komunistička partija, a ujedno bio i najorganizovaniji pokret, delovao je na čitavoj teritoriji Francuske; Libération-Nord i Libération-Sud, levog opredeljenja, bili su aktivni u severnoj Francuskoj i u Višijevoj republici; i na kraju Organisation civile et militaire (OCM), desnog opredeljenja, koji je bio aktivan u severnoj Francuskoj.
Sredinom 1943. godine predstavnici tih većih osam pokreta osnovali su zajedničko koordinaciono telo pod okriljem privremene francuske vlade u egzilu, nazvano Francuski komitet za nacionalno oslobođenje (Comité français de Libération nationale). Na čelu svih snaga nalazio se general Šarl de Gol, koji je tada odlučio da iz egzila u Londonu otputuje u Alžir i preuzme direktno komandu nad preostalim francuskim vojnim snagama koje su se i dalje borile pored saveznika protiv nacista i fašista.
Nakon savezničkog iskrcavanja u Normandiji juna 1944. godine, pripadnici Francuskog pokreta otpora, njih oko 200.000, reorganizovani su u Francuske snage u zemlji (Forces Françaises de l’Intérieur), vojnu strukturu koja je postala drugo krilo francuskih regularnih snaga, pored Slobodnih francuskih snaga (Forces françaises libres).
Iz Francuskog pokreta otpora proizašla je novoformirana vlada nove Francuske Republike.
Milovan Pisarri
Literatura: Peter Davies, France and the Second World War: Occupation, Collaboration and Resistance, London: Routledge, 2000; Julian Jackson, France: The Dark Years, 1940–1944, USA: Oxford University Press, 2003; Ian Ousby, Occupation: The Ordeal of France, 1940–1944. New York: Cooper Square Press, 2000.