Nada Dimić, narodni heroj

Rad Sanje Iveković Gen XX

 

Nada Dimić je rođena u selu Divoselu kod Gospića u Lici 6. septembra 1923. godine kao sedmo od osmoro dece Todora i Sare Dimić. Osnovnu školu završila je u rodnom selu da bi 1934. godine upisala gimnaziju u Gospiću. Četvrti razred gimnazije završila je u Zemunu u koji se preselila 1938. godine. Nakon završetka četvrtog razreda Zemunske gimnazije upisala je Državnu trgovačku akademiju u Zemunu. Kao skojevka bila je učesnica više omladinskih i radničkih demonstracijat. Nakon privođenja koje je okončano boravkom u zloglasnom zatvoru Glavnjači, kroz koji su prošli mnogi skojevci i komunisti, Nada Dimić je bila izbačena iz Trgovačke akademije sa zabranom upisa u sve srednje škole u Kraljevini Jugoslaviji. I ako izbačena iz škole, Nada se nije vratila u Gospić već je ostala u Zemunu gde je godinu dana pred izbijanje rata u Jugoslaviji primljena u Komunističku partiju Jugoslavije. Nakon prijema u Partiju prelazi u Sisak gde je dočekala početak rata.

Juna meseca 1941. učestvovala je u formiranju čuvenog Sisačkog partizanskog odreda u kome je obavljala dužnost kurira. Krajem jula 1941, preobučena u muškarca, pokušala je da dođe do Siska kako bi uspostavila prekinutu vezu između Odreda i sisačke partijske organizacije. Tom prilikom je uhapšena i prebačena u Zagreb gde je dovedena u bolnicu zbog pokušaja trovanja medikamentima. Zahvaljujući akciji zagrebačke partijske organizacije uspela je da pobegne iz Zagreba i da se skloni na Petrovu goru. Sa Petrove gore je upućena u Karlovac gde je blisko sarađivala sa Josipom Krašom.

Uhapšena je u Karlovcu početkom decembra 1941. godine prilikom odvođenja grupe omladinaca u partizane na Kordun. Iz zatvor u Karlovcu je prebačena u zatvor u Zagrebu. I ako je bila izložena teškom fizičkom mučenju i torturi odbila je da oda čak i svoje pravo im, tako da je tokom procesa koji je sprovođen protiv nje vođena pod imenom Anica Vinek odnosno pod svojim ilegalnim imenom. Februara meseca 1942. godine, prebačena je u ustaški logor Stara Gradiška gde je umrla već krajem marta 1942. godine od posledica pegavog tifusa.

Ukazom Prezidijuma Narodne skupštine Federativne Narodne Republike Jugoslavije proglašen je za narodnog heroja 7. jula 1951. Bila je u grupi od prvih petnaest žena koje su proglašene za narodne heroje Jugoslavije.

Herojstvo i junaštvo Nade Dimić koja je imala svega devetnaest godina kada je stradala u zloglasnom ustaškom logoru učinili su Nadu Dimić jednom od najproslavljenijih narodnih heroina u godinama postojanja socijalističke Jugoslavije, kada su se ne samo u mestima u kojima je Nada Dimić delovala (Gospić, Zemun, Sisak, Zagreb, Karlovac) već i širom Jugoslavije mnoge ulice, škole, pionirski odredi, omladinske radne brigade, fabrike itd. zvale po njoj.

Poznata hrvatska i svetska umetnica Sanja Iveković skrenula je, u periodu od 1997. do 2001. godine, svojim čuvenim radom Gen XX pažnju hrvatske ali i javnosti u čitavom regionu na pogubnu praksu negiranja antifašističkog nasleđa u državama naslednicama bivše Jugoslavije. Rad Sanje Iveković čini serija radova izloženih u formi reklamnih oglasa preuzetih iz štampanih medija. Na fotografskim reprodukcijama nalaze se portreti ženskih vrhunskih top modela sa kojih su skinuti komercijalni sadržaji i koji su potpisani imenima i kratkim podacima o smrti partizanskih narodnih junakinja među kojima se nalazi i Nada Dimić.

 

dr Sanja Petrović Todosijević

Literatura:

Leksikon. Narodnooslobodilački rat i revolucija u Jugoslaviji 1941-1945, I, Beograd, Ljubljana: IRO „Narodna knjiga“, IRO „Partizanska knjiga“, OOUR Izdavačko publicistička delatnost, 1980.