Dr. Saša Božović 1944. godine u Ribarskoj Banji. Izvor fotografije: Wikipedia
Tebi moja Dolores je naziv književnog dela memoarskog karaktera lekarke, književnice i učesnice Narodnooslobodilačke borbe Jugoslavije, dr Saše Božović (1912-1995). Nakon prvog (1978), roman je doživeo još šest izdanja. Štampan je u tiražu preko 70 000 primeraka. Proglašen je za najčitaniju knjigu u SFRJ 1980. godine. Svoju najpoznatiju knjigu, autorka je posvetila prerano preminuloj ćerki Dolores Božović koja je dobila ime po čuvenoj španskoj revolucionarki Dolores Ibaruri ili La Pasionariji.
Dolores Božović rođena je 9. novembra 1941. godine u Tirani u vreme dok je njena majka kao supruga Borislava Božovića, jednog od glavnih organizatora ustanka u Crnoj Gori bila u italijanskom logoru u Kavaji. Krajem 1941. Saša je zajedno sa Dolores bila razmenjena za italijanske oficire koje su zarobili partizani. I ako se aktivno priključila partizanskim jedinicama, najpre kao doktorka prve seoske partizanske bolnice u Piperima u Crnoj Gori a zatim kao lekar u Drugoj proleterskoj udarnoj brigadi i Drugoj proleterskoj diviziji, Saša Božović se nije razdvajala od svoje ćerke. Dolores Božović, „mala partizanka“ kako ju je nazvao legendarni partizanski komandant Sava Kovačević umrla je sa nepune dve godine 7. marta 1943. u selu Štiću kod Prozora od posledica smrzavanja, iscrpljenosti i gladi tokom Četvrte nemačke ofanzive. Posle rata, iako na visokim funkcijama u Crvenom krstu Jugoslavije, na mestu dugogodišnjeg načelnika Antituberkuloznog instituta, dr Saša Božović je posvetila veliki deo života ne samo očuvanju sećanja na svoje dete koje je postalo simbol nevino stradalih dečaka i devojčica u Drugom svetskom ratu već i na mnoge partizanke, borkinje koje su u ratnim vremenima, takoreći na frontu, postajale majke i na istom, u prvim borbenim redovima podizale svoju decu.
Literatura:
Saša Božović, Tebi moja Dolores, 4. jul, Beograd 1978.